Thực hiện Nghị quyết Đại hội Hội NCT Việt Nam lần thứ V, trong những năm qua công tác phát huy vai trò NCT trong hoạt động của Hội ở cơ sở tiếp tục có sự tăng cường, đổi mới phù hợp với yêu cầu và nhiệm vụ của Hội NCT Việt Nam; NCT đã phát huy vai trò trong tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, tập trung vào các hoạt động như: NCT tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; tham gia công tác hoà giải; giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội ở địa phương; NCT tham gia bảo vệ môi trường, xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh; NCT tích cực tham gia phát triển kinh tế, xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội; tham gia các hoạt động khuyến học, khuyến tài, các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, từ thiện, nhân đạo; các hoạt động phòng, chống dịch bệnh ở địa phương... Đặc biệt Hội NCT ở cơ sở đã phát huy vai trò NCT trong tổ chức thực hiện phong trào thi đua yêu nước “Tuổi cao - Gương sáng”, động viên hội viên tích cực tham gia phát triển kinh tế và làm kinh tế giỏi trên các lĩnh vực sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, kinh tế trang trại, doanh nghiệp vừa và nhỏ; giúp hội viên và NCT giao lưu, học hỏi kinh nghiệm làm kinh tế có hiệu quả; nhiều hội viên NCT mạnh dạn áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất tạo sản phẩm hàng hóa có giá trị cao. Hoạt động kinh tế của NCT đã góp phần tạo việc làm, thu nhập cho người lao động; đóng góp ngân sách địa phương, tham gia xóa đói giảm nghèo. Năm 2018, hầu hết Hội NCT các địa phương đã tổ chức Hội nghị biểu dương NCT làm kinh tế giỏi; hiện cả nước có trên 6,5 triệu NCT đang trực tiếp tham gia lao động, sản xuất, trong đó có 99.905 NCT làm chủ các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp; 357.967 NCT đạt danh hiệu làm kinh tế giỏi.
Hội NCT ở cơ sở đã phát huy vai trò NCT trong tổ chức thực hiện Chương trình phối hợp "Đẩy mạnh học tập suốt đời giai đoạn 2018 - 2021". Hiện có 64% hội viên Hội Khuyến học là NCT, 72% cán bộ Hội Khuyến học các cấp là NCT, hội viên và NCT là hạt nhân của phong trào khuyến học, khuyến tài; tích cực xây dựng quỹ khuyến học để biểu dương, khen thưởng con cháu có thành tích học tập, tu dưỡng tốt. Nhiều NCT có điều kiện đã tiếp tục tham gia quản lý, giảng dạy ở các trường tư thục mầm non, phổ thông, đại học. Nhiều NCT là nhà khoa học, nghệ nhân văn hóa vẫn tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật tạo ra những sản phẩm có giá trị cao; giữ gìn, trao truyền nghề nghiệp, văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ. Hội NCT ở cơ sở đã phát huy vai trò NCT trong triển khai, thực hiện chương trình phối hợp với Bộ Công an về “Đẩy mạnh công tác phòng, chống tội phạm giai đoạn 2016 - 2020”; chương trình phối hợp với Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng về “NCT tham gia bảo vệ an ninh biên giới”. Phối hợp tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức bảo vệ an ninh biên giới và biển đảo cho hội viên và NCT góp phần quan trọng phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Trong công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền Hội NCT ở cơ sở đã phát huy vai trò NCT trong các đợt sinh hoạt chính trị do cấp ủy Đảng, Mặt trận tổ chức; các đợt tiếp xúc Đại biểu Quốc hội, Hội đồng Nhân dân, NCT luôn trách nhiệm thẳng thắn, phản ánh tâm tư nguyện vọng của nhân dân, kiến nghị nhiều giải pháp tham gia chống tham nhũng, tiêu cực, phát triển kinh tế xã hội. Nhiều NCT có kinh nghiệm, uy tín xã hội, sẵn sàng đảm nhận các công việc của địa phương, góp phần tích cực xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở; giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội. Hiện cả nước có 656.000 NCT tham gia công tác Đảng, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể, thanh tra nhân dân, hoà giải cơ sở, có 300.150 NCT tham gia các tổ an ninh nhân dân phòng chống tội phạm, giữ gìn trật tự ở cơ sở...Đặc biệt trong 2 năm qua trong công tác phòng chống đại dịch Covid-19 vai trò của NCT đã được phát huy, ghi nhận. Hội NCT ở cơ sở, thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã vận động hội viên đóng góp tiền, hiện vật giá trị hàng trăm triệu đồng để ủng hộ xây dựng Quỹ phòng, chống Covid-19. Đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu của NCT, việc làm tuy bình dị nhưng có sức lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội; đó là các bác sĩ đã nghỉ hưu tình nguyện tham gia lực lượng cứu chữa người bị bệnh giữa lúc dịch bệnh căng thẳng; nhiều NCT còn sức khỏe hăng hái tham gia các Tổ Covid-19 ở cộng đồng, trực chốt ngày đêm góp phần phòng chống lây lan dịch bệnh; nhiều NCT tự nguyện trích một phần lương hưu ít ỏi, trích số tiền tiết kiệm từ tiền quà bánh con cháu biếu tặng để tham gia ủng hộ; nhiều NCT thu hái từng mớ rau con cá, mang lên chốt biên phòng góp phần chăm sóc bộ đội… nhiều NCT đã thực sự là tấm gương sáng, được nhân dân tin tưởng trong công tác phòng chống đại dịch Covid-19 ở cơ sở.
Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa phát huy hết vai trò, ảnh hưởng cũng như tính chủ động của NCT trong việc cung cấp thông tin, phản ánh tình hình, đề xuất các sáng kiến, kiến nghị thực hiện các hoạt động của Hội NCT ở cơ sở; công tác phát huy vai trò NCT chưa đồng bộ với công tác chăm sóc NCT vì vậy chưa thực sự động viên NCT tham gia tích cực các hoạt động của Hội Người cao tuổi ở cơ sở.
Để tiếp tục phát huy vai trò NCT trong nhiệm kỳ mới; Hội NCT ở cơ sở cần tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức về phát huy vai trò đóng góp tích cực trong xã hội của NCT, xây dựng kế hoạch, chủ động tham mưu với cấp uỷ, phối hợp với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên tạo điều kiện để NCT phát huy trí tuệ, kinh nghiệm quý và phẩm chất tốt đẹp thực hiện tốt các hoạt động ở cơ sở, cụ thể cần tập trung vào một số nội dung, giải pháp chủ yếu sau đây:
1. Tiếp tục tham mưu và thực hiện tốt khoản 3, điều 37 của Hiến pháp năm 2013 hiến định "NCT được Nhà nước, gia đình và xã hội tôn trọng, chăm sóc và phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác chăm sóc và phát huy vai trò NCT đã được quy định trong Luật NCT; trong Quyết định số 772/QĐ-TTg, ngày 26/5/2006 của Thủ tướng Chính phủ lấy ngày 6 tháng 6 hàng năm là “Ngày truyền thống NCT Việt Nam” và trong Quyết định số 544/QĐ-TTg, ngày 25/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ lấy tháng 10 hàng năm là “Tháng hành động vì NCT Việt Nam”, xác định đây là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trong đó lực lượng nòng cốt là Hội Người cao tuổi ở cơ sở.
2. Kịp thời cung cấp thông tin tình hình của địa phương và những thông tin cần thiết cho NCT; định kỳ phổ biến cho NCT chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chủ trương của cấp ủy, chính quyền địa phương, nhất là các chủ trương, chính sách liên quan đến dân tộc, tôn giáo, đến đời sống, sản xuất và quốc phòng, an ninh, phòng, chống tội phạm, về âm mưu, phương thức thủ đoạn của các thế lực thù địch...
3. Tham mưu thực hiện Quyết định số 1336/QĐ-TTg, ngày 31/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt "Đề án nhân rộng mô hình Câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau giai đoạn đến năm 2025", thành lập và tổ chức tốt 08 nội dung hoạt động của các Câu lạc bộ Liên thế hệ tự giúp nhau, tạo điều kiện cho NCT được tham gia các phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”; tham gia phát triển kinh tế, giảm nghèo; các hoạt động khuyến học, khuyến tài; bảo vệ môi trường, phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh, trật tự, hoà giải mâu thuẫn, tranh chấp tại cộng đồng và làm nòng cốt cho các phong trào, hoạt động khác ở địa phương...
4. Hội NCT ở cơ sở cần giữ mối liên hệ thường xuyên với những NCT có uy tín, chủ động phát hiện, tham mưu và giới thiệu những NCT tích cực và có khả năng tham gia vào các chi hội đoàn thể, tổ chức hòa giải ở khu dân cư hoặc cơ cấu vào Hội đồng nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc cấp xã.
5. Ban Đại diện, Hội NCT các cấp cần kịp thời tuyên truyền, biểu dương, khen thưởng, phổ biến kinh nghiệm của các tập thể, cá nhân có những đóng góp đối với công tác phát huy vai trò NCT ở các địa phương./.
Vũ Dương Châu
Ban Phát huy vai trò người cao tuổi