Ngày 05/7, tại Hà Nội, Đoàn Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội thăm, làm việc với Trung ương Hội NCT Việt Nam. Thành viên đoàn gồm có các Phó Chủ nhiệm Nguyễn Hoàng Mai, Lê Thị Nguyệt, các Ủy viên Thường trực và chuyên viên của Ủy ban; đại diện Ủy ban Quốc gia về NCT Việt Nam. Về phía Trung ương Hội NCT có Chủ tịch Phạm Thị Hải Chuyền; Phó Chủ tịch Thường trực Đàm Hữu Đắc, các Phó Chủ tịch Nguyễn Hòa Bình, Ngô Trọng Vịnh; lãnh đạo các ban, Văn phòng Trung ương Hội tiếp và làm việc với đoàn.
Chủ tịch Phạm Thị Hải Chuyển phát biểu tại buổi làm việc
Tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Nguyễn Hòa Bình báo cáo kết quả triển khai thực hiện chính sách trợ giúp xã hội đối với NCT. Trong đó nêu rõ: Với chức năng nhiệm vụ của mình, Hội NCT đã kịp thời triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến Luật NCT, các chế độ chính sách nói chung và chính sách bảo trợ xã hội nói riêng đến hội viên và NCT thông qua sinh hoạt Hội NCT ở cơ sở; mở lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ; phối hợp tuyên truyền, tư vấn pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng. Hội NCT đã tích cực tham gia giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với NCT; đóng góp, đề xuất, kiến nghị kịp thời trong quá trình xây dựng các văn bản pháp luật, cơ chế chính sách hướng dẫn, thi hành Luật của các cơ quan chức năng, chính sách bảo trợ xã hội liên quan đến NCT. Ở cơ sở, Hội NCT tham gia trực tiếp vào quá trình xác định đối tượng NCT đủ tiêu chuẩn nhận trợ cấp xã hội; giám sát việc thực hiện chính sách đối với NCT của cơ quan Nhà nước và chính quyền các cấp. Đến nay, cả nước có 3,1 triệu NCT được hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng; trên 1,6 triệu NCT được nhận trợ cấp hàng tháng; 10 tỉnh đã có quyết định nâng mức chuẩn trợ cấp xã hội cao hơn quy định chung 270 nghìn đồng/tháng của Nhà nước; gần 1,4 triệu NCT nhận trợ cấp người có công với cách mạng. Hàng năm có hơn 1.084.000 NCT được chúc thọ, mừng thọ trong đó có trên 6.400 người tròn 100 tuổi được Chủ tịch nước tặng quà và gửi thiếp chúc mừng. Thực hiện Tháng hành động vì NCT Việt Nam theo Quyết định số 544/QĐ-TTg, ngày 25/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2015 đến nay trung bình mỗi năm vận động được trên 160 tỷ đồng (bao gồm cả hiện vật) để giúp đỡ NCT có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; mỗi năm có gần 1 triệu NCT được thăm hỏi, động viên khi ốm đau bệnh tật, được giúp đỡ khi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Đã có 10.434.127 NCT (chiếm 96% tổng số NCT) có thẻ BHYT; cả nước có 97 bệnh viện cấp Trung ương và cấp tỉnh có khoa lão khoa; 47/63 tỉnh, thành phố phê duyệt Đề án chăm sóc sức khỏe NCT, một số tỉnh, thành phố đã bố trí kinh phí để thực hiện Đề án; trên 3.371.000 NCT được khám tư vấn chăm sóc sức khỏe ban đầu; trên 3.371.000 NCT được lập hồ sơ quản lý sức khỏe và khám sức khỏe định kỳ. Có 62/63 tỉnh, thành phố triển khai xây dựng Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT ở 9.453 xã, phường, thị trấn, đạt tỷ lệ 84% so với tổng số xã phường, thị trấn cả nước. Có trên 76.203 CLB về văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao của NCT, thu hút trên 2,2 triệu NCT thường xuyên tham gia, trong đó có 1.700 CLB Liên thế hệ tự giúp nhau ở 56/63 tỉnh, thành phố, thu hút trên 70.000 NCT tham gia….
Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội Nguyễn Hoàng Mai
phát biểu tại buổi làm việc
Bên cạnh những kết quả đạt được, quá trình triển khai chính sách trợ giúp xã hội đối với NCT cũng đang gặp những hạn chế, khó khăn, vướng mắc như còn nhiều NCT chưa được cấp thẻ BHYT; tỉ lệ NCT nghèo còn cao, hầu hết NCT chưa được hưởng giảm giá vé khi tham gia giao thông và tham quan du lịch mà chỉ thực hiện ở bộ phận rất nhỏ trong các cơ sở công lập. NCT chưa được vay vốn ưu đãi phát triển kinh tế theo quy định, chưa được chú trọng giới thiệu việc làm phù hợp với điều kiện và sức khỏe; còn nhiều tỉnh chưa bố trí được nguồn kinh phí để thực hiện lập sổ theo dõi sức khỏe, khám chữa bệnh định kỳ tại cơ sở cho NCT. Thành lập Quỹ Chăm sóc và Phát huy vai trò NCT ở cơ sở đang gặp nhiều khó khăn về trình tự thủ tục thành lập quỹ, về huy động vốn pháp định ban đầu; độ tuổi quy định hưởng trợ cấp xã hội cho NCT còn cao, mức hưởng trợ cấp còn thấp so với mức sống tối thiểu của người dân. Một số nơi tình trạng ngược đãi, lạm dụng NCT không được chính quyền, đoàn thể bảo vệ; một số nơi cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở chưa nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình trong thực hiện chính sách pháp luật đối với NCT, thiếu quan tâm, chỉ đạo sâu sát, chưa xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể, còn coi công tác NCT chỉ là công tác phong trào, là công tác Hội NCT. Các cơ sở chăm sóc nuôi dưỡng NCT ngoài công lập chưa được ưu đãi về thuế, đất như trong quy định Luật NCT.
Phó Chủ tịch Nguyễn Hòa Bình báo cáo kết quả triển khai thực hiện
chính sách trợ giúp xã hội đối với NCT
Tại buổi làm việc, có nhiều ý kiến đề xuất, kiến nghị sớm tổng kết Kết luận số 102 của Trung ương về Hội, khắc phục tình trạng sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội, các Hội xã hội không thống nhất ở địa phương. Kiến nghị Quốc hội chỉ đạo sớm trình Luật về Hội, chia nhóm các Hội cho phù hợp với vị trí, tính chất hoạt động trong xã hội; đồng thời thời thúc đẩy tiến độ sửa đổi bổ sung Luật NCT để thích ứng với quá trình già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng; sửa đổi bổ sung Luật NCT cần đồng bộ về tiến độ, nội dung với các văn bản pháp luật khác. Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành đánh giá tổng kết việc thực hiện Chương trình hành động quốc gia về NCT Việt Nam giai đoạn 2012 – 2020; nghiên cứu xây dựng chiến lược toàn diện thích ứng với già hóa dân số giai đoạn 2020 – 2035. Nhà nước có chính sách hỗ trợ nhóm NCT thuộc hộ nghèo từ 75 tuổi đến dưới 80 tuổi không có lương hưu, trợ cấp BHXH; đặc biệt NCT vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, những nơi khó khăn. Nghiên cứu giảm độ tuổi hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng xuống 75 tuổi, áp dụng trước đối với vùng dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, những nơi khó khăn. Đề nghị Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội nghiên cứu xây dựng đề án tổng thể và định hướng cho việc xây dựng mạng lưới các cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng NCT bao gồm: củng cố, kiện toàn, mở rộng việc xây dựng các cơ sở bảo trợ xã hội của Nhà nước, nuôi dưỡng, chăm sóc NCT cô đơn, tàn tật, trong đó có cả NCT có nhu cầu; xây dựng thí điểm và từng bước mở rộng các nhà xã hội chăm sóc, nuôi dưỡng NCT tại cộng đồng; nghiên cứu các chính sách cụ thể khuyến khích các tổ chức xã hội, tư nhân xây dựng cơ sở nuôi dưỡng NCT như Điều 20 Luật NCT quy định; Nhà nước có chính sách hỗ trợ, động viên, khen thưởng các tổ chức từ thiện, cơ sở tôn giáo đang nuôi dưỡng NCT. Bộ Y tế thống nhất hướng dẫn sổ quản lý theo dõi khám chữa bệnh cho NCT tại cơ sở; đào tạo nhân lực về lão khoa, nhân viên chăm sóc NCT và bác sỹ gia đình; hướng dẫn hoạt động của các khoa lão tại bệnh viện; Bộ Y tế chủ trì phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc, Hội NCT thực hiện mục tiêu đến năm 2025 đạt tỷ lệ 100% NCT có thẻ BHYT. Đề nghị Bộ Nội vụ nghiên cứu trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 30/2012/NĐ-CP ngày 12/4/2012 của Chính phủ về xây dựng Quỹ xã hội từ thiện.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Hoàng Mai và Lê Thị Nguyệt thay mặt đoàn công tác đánh giá cao những kết quả các cấp Hội và hội viên, NCT đạt được; chia sẻ những khó khăn, vướng mắc đang gặp phải; đồng thời ghi nhận, tiếp thu, khẳng định: Những nội dung trao đổi có rất nhiều gợi ý sâu sắc, mang tính định hướng cho tương lai, giúp cơ quan chức năng xây dựng chiến lược về NCT trong giai đoạn già hóa dân số hiện nay. Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội sẽ đưa những nội dung về NCT kiến nghị các bộ ngành chức năng nghiên cứu, giải trình; đồng thời trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và phân công đại biểu có ý kiến tại diễn đàn Quốc hội.
Chủ tịch Phạm Thị Hải Chuyền cảm ơn các thành viên trong đoàn đến làm việc, lắng nghe, ghi nhận kiến nghị của cán bộ, hội viên, NCT; đồng thời nhấn mạnh: Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội có tiếng nói rất quan trọng trong hoạch định chính sách dành cho NCT; đặc biệt trong việc hoàn thiện Luật NCT và hệ thống pháp luật liên quan đến NCT.