Nâng chất lượng sống cho người cao tuổi

5 năm thực hiện Luật Người cao tuổi (NCT), đời sống vật chất và tinh thần của NCT từng bước được nâng cao, tuy nhiên, công tác chăm sóc NCT vẫn còn những tồn tại cần được điều chỉnh. TS Đàm Hữu Đắc - Phó Chủ tịch Hội NCT Việt Nam đã có cuộc trao đổi với phóng viên báo Kinh tế&Đô thị nhân kỷ niệm 25 năm Ngày Quốc tế NCT (1/10/1991 -1/10/2015).
Được hưởng chính sách theo đối tượng
Xin ông cho biết những kết quả sau 5 năm thực hiện Luật NCT?
- 5 năm thực hiện Luật NCT đã có rất nhiều thành công. Thứ nhất, các bộ, ngành chức năng đã chủ động phối hợp để có những văn bản hướng dẫn, từ đó một số chính sách mới được triển khai để Luật nhanh chóng đi vào cuộc sống. Đặc biệt, chính sách Bảo trợ xã hội (BTXH), đến nay về cơ bản NCT đã được hưởng chính sách theo đúng đối tượng quy định. Chỉ còn vài ba phần trăm NCT chưa được hưởng do thất lạc hồ sơ giấy tờ, hiện Bộ Tư pháp đã có văn bản hướng dẫn thống nhất với các bộ khác. Hy vọng tới đây, văn bản này đến các địa phương sẽ nhanh chóng thực hiện để số phần trăm NCT còn lại được hưởng BTXH.

Thứ hai, chính sách chúc thọ mừng thọ NCT được các địa phương thực hiện rất chu đáo. Trung bình từ năm 2010 đến nay, mỗi năm có 1 -  1,1 triệu NCT được chúc, mừng thọ; hơn 900.000 NCT được thăm hỏi khi ốm đau, bệnh tật... Cả nước có 70 ngàn CLB các loại hình, thu hút 3 triệu NCT tham gia, giúp sức khỏe được nâng cao, bệnh tật thuyên giảm... Việc khám và chăm sóc sức khỏe cho NCT được các cấp, ngành quan tâm, đã có 1,1 triệu NCT khám sức khỏe định kỳ và gần 2 triệu NCT được lập sổ theo dõi sức khỏe từ cơ sở.
Trong quá trình thực hiện Luật NCT, chắc chắn không tránh khỏi những tồn tại, thưa ông?
- Qua 5 năm thực hiện Luật NCT, chúng tôi phát hiện ra một số vấn đề còn vướng mắc. Chẳng hạn, còn 23% NCT chưa được hưởng chính sách BTXH hàng tháng của Nhà nước. Chính sách về giảm giá vé hoạt động dịch vụ (giao thông, tham quan danh lam thắng cảnh...) cho NCT về cơ bản chưa được thực hiện tốt. Đây là vấn đề mà NCT rất bức xúc. Tôi thấy sở dĩ có vấn đề này do nhận thức chưa đầy đủ, cho rằng quy định của Luật NCT chỉ thực hiện ở các tổ chức, DN Nhà nước. Một tồn tại nữa là các cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng NCT chưa phát triển. Hà Nội và TP Hồ Chí Minh có một số trung tâm điều dưỡng chăm sóc NCT hoạt động chuyên nghiệp và trang thiết bị tương đối tốt, nhưng NCT chưa vào được vì giá dịch vụ cao, vượt quá khả năng chi trả của NCT.
Đề nghị giảm độ tuổi hưởng trợ cấp
Thưa TS, tuổi thọ của người Việt đang tăng lên, đồng nghĩa số NCT ngày càng nhiều hơn. Nhưng khu vực nông thôn, nhiều NCT gặp khó khăn về kinh tế, vậy, Hội NCT Việt Nam có giải pháp gì để góp phần giảm thiểu khó khăn cho NCT?
- Hiện nay, chính sách BTXH quy định NCT từ đủ 80 tuổi trở lên được hưởng trợ cấp. Thế nhưng lớp NCT hiện nay, đa số là nhân chứng lịch sử trong 2 cuộc kháng chiến (chống Mỹ và Pháp) không có cơ hội tích lũy, chuẩn bị cho tuổi già. Cơ bản những người này đang sống ở nông thôn đời sống khó khăn, cho nên mức trợ cấp như vậy vẫn còn thấp, chưa đáp ứng được. Việc quy định độ tuổi 80 được hưởng chính sách trợ cấp của Nhà nước, nhiều người không có cơ hội được hưởng, vì tuổi thọ trung bình của nước ta là 73,5. Cho nên chúng tôi kiến nghị Chính phủ giảm xuống 75 tuổi, nếu điều kiện kinh tế cho phép thì thực hiện cho tất cả NCT ở độ tuổi này theo đối tượng quy định của Luật NCT. Còn khi Nhà nước đang khó khăn về kinh tế, trước tiên nên ưu tiên, ưu đãi cho NCT ở miền núi, biên giới, hải đảo vùng đồng bào dân tộc, sau đó đến nông thôn và tiếp đến thành thị.
Theo thống kê, đến nay mới có 54,9% NCT có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) trong khi trung bình mỗi NCT mắc 2,7 bệnh, thậm chí 90% NCT mắc bệnh mãn tính. Vậy làm sao để hỗ trợ NCT đang gặp khó khăn có thẻ BHYT, thưa ông?
- Hội NCT Việt Nam đang tính đến chương trình vận động gia đình, cộng đồng xã hội tặng thẻ BHYT cho NCT. Cụ thể hơn là vận động các con cháu mua thẻ BHYT cho NCT; vận động các DN, nhà hảo tâm, cộng đồng mua thẻ BHYT cho NCT đang trong hoàn cảnh khó khăn. NCT rất cần có thẻ BHYT để khi ốm đau bệnh tật đi khám chữa bệnh có cơ hội được chữa bệnh.
 Xin cảm ơn TS!